Ezidi kadınların payına düşen sürgün, ölüm, tecavüz ve kölelik

IŞİD’in Irak’ın Şengal bölgesine 3 Ağustos’taki saldırısının ardından yurtlarını terk etmek zorunda kalan Ezidi kadınlar zorlu yolculuklarında hem sürgün olmanın hem de köle olarak pazarlarda satılmanın acısını yaşıyor. IŞİD militanlarının tecavüzüne uğrayan kadınlar inançları gereği dinden çıkıyor, çocukları da Ezidi sayılmıyor. Bugüne kadar yüzlerce Ezidi öldürüldü. Yine sayıları tam olarak tespit edilemeyen yüzlerce kadın da rehin alındı. Türkiye’den Irak’a giden HDP ve CHP Milletvekilleri, sivil toplum örgütleri, sendika temsilcileri ve gazetecilerin oluşturduğu 25 kişilik bir kadın heyeti Federal Kürdistan Parlamentosu’nu ziyaret etti. Kadın vekiller ziyaret edilerek Ezidi kadınların durumu konuşuldu.

KADINLAR SAVAŞ GANİMETİ
Federal Kürdistan Parlamentosu’ndaki kadın vekiller, Ezidilere binlerce yıldır farklı kesimlerin uyguladığı soykırımların kendi deyişleriyle 73’üncüsünde erkeklere ölüm, kadınlara ise savaşın ve soykırımın en ağırının düştüğünü ifade etti. IŞİD’in kaçırdığı kadınların ne sayısının, ne de akıbetinin bilinmediğine vurgu yapan parlamenterler “Tek bilinen Müslümanlaştırılarak pazarlarda satıldıkları. Kadınların pazarlarda satılması sadece savaş ganimeti olarak düşünülmemelidir. Tecavüze uğrayan kadınlar Ezidi inancına göre dinden çıktıkları için artık çocukları da Ezidi kabul edilmiyor. Soykırım öldürmediği kadınların kimliğini yok ederek doğuracağı çocukları da yok etmiş oluyor” sözleri kaydedildi.

‘ELLERİNDE KAÇ KADIN VAR BİLMİYORUZ’
Binlerce yıldır yaşadıkları katliamlarla sayıları tüm dünyada 1 milyona düşen Ezidilerin şu anda üçte birinin göçmen durumunda olduğuna değinen kadın parlamenterler, şunları ifade etti: “Defalarca kampları ziyaret ettik. Ne kadar kadın IŞİD’in elinde, kaç kadını götürdüler, bunlarla ilgili çalışmalarımız oldu. Net bilgiye ulaşamadık. Hem sağlık, hem temizlik açısından kadınlar bu koşullarda çok zor yaşıyorlar. Göç edip buraya gelen 250 bin Ezidi var. Ama son yıllarda Suriye’den, Kürdistan’dan, Araplardan bölgemize büyük göç yaşandı. Bir sirkülasyon var. Ciddi gelişler yaşanıyor. Güney Kürdistan’da ev sahipliği yapmaya zorlanıyoruz. Ezidi göçlerinden önce Suriye’den gelen göç dalgası varken, üstüne bir de Şengal’den gelen göç olunca sıkıntılar yaşıyoruz.”
Kadınların sorunlarına çare bulabilmek için parlamentonun kadın parlamenterlere 100 milyon dinar bütçe ayrıldığını ifade eden parlamenterler, “Bu ilk adımdır, bunun devamı da gelecek. Bütçenin kullanımı kadın komisyonuna verildi. Bu bütçe kadınların ve çocukların ihtiyaçlarını karşılamak için kullanılıyor. Kadınların giysisi, ayakkabı, çocukların mama, bez gibi ihtiyaçları. İlk ayrılan bütçe bu, ama devamı da gelecek” denildi. Türkiye’den giden yardımlara da değinen parlamenterler, Kızılay 30 ton kuru gıda, Türkiye’deki sivil toplum kuruluşlarının da yardımları olduğunu kaydetti.

Şİİ, KELDANİ, TÜRKMEN KADINLAR
Türkiye’den heyetin görüştüğü Goran Partisi Milletvekili Perwa Ali ise sivil toplum kuruluşlarının oluşturduğu heyetin kaç kadının IŞİD’in elinde olduğuna dair rapor hazırlamaya çalıştığını söyledi. Ali, “Bizim de elimizde net bir bilgi yok. Kampları, sürgün yaşayanları ziyaret ederek anne-babalara soruyor ‘Çocuklarınız IŞİD’in elinde mi’ diye. Şu anda ulaşmış net bir bilgi yok. Sadece Ezidi kadınlar değil IŞİD’in elinde, aynı zamanda Şii, Türkmen kadınların da onların elinde olduğu biliniyor” dedi. Ali, Lahey’deki Adalet Divanı’na başvurmak için çalıştıklarını da söyledi.

‘600 KADININ SATILDIĞI BİLİNİYOR’
Kadınları aşiret reislerinin aldığının bilindiğini belirten Ali, şunları anlatıyor: “Süleymaniye’ye, Zaho’ya getiriliyorlar. Satın alındıktan sonra hizmetçi ya da eş yapıyorlar. Şimdiye kadar Musul pazarında satılan kadınların net bilgisi elimizde yok. Bunun üzerinden çalışmalar yürütülüyor ama net bilgi yok. Birçok yeri ziyaret ettik, araştırma yaptık. Kadın komisyonuyla birlikte bu çalışma içinde yer aldım. Sadece kadınlar pazarında satılmıyorlar. Aynı zamanda oradaki okullara hapsediliyorlar. Cezaevi gibi okullar. Çocuklar ve kadınlar aslında zindana atılmış durumda. Okullarda tutuklu durumdalar. Boş okul binalarında çocuklar ve kadınlar tutuklu durumdalar. Yaşamını yitirenlerin de elimizde net sayısı yok. Ancak 600 kadının satıldığına dair bilgi var. Bu bilgileri biz araştırıp oradan sonuç alamıyoruz. Eline telefon geçen kadınlar bizi arayıp, bize bilgi veriyorlar. Yoğunlukla Suriye’ye satılıyorlar. Ama diğer ülkelerden de kadınları almaya gelenler var. Aynı zamanda Katar ve diğer ülkelerden de geldikleri söyleniliyor. Musul’da kalan bir kesim var hala. Orada kendi içlerinde 10 dinar karşılığında birbirlerine sattıkları kadınlar var IŞİD’in.”

Burcu Cansu (Birgun)